24 Ocak 1853 yılında Bursa’da doğmuştur. Künyesi, Feraizcizade Muhammed Şakir Efendi’dir. Feraizcizade denilmesinin nedeni, babasının feraizci, yani varislere hisse dağıtan bir kişi olduğu için verilmiştir. Baba soyu Buharalıdır. Babası Hacı Habib Efendi’dir. Öğrenimini tamamladıktan sonra çeşitli devlet görevlerinde bulundu. 1885 yılında Bursa’da özel Feraizcizade Basımevi’ni kurdu. 9 Aralık 1886 yılında Bursa’nın ilk dergisi olan Nilüfer dergisini çıkarmaya başladı. (1886-1891) Aralıksız olarak dört yıl bu dergiyi çıkaran Mehmed fiakir Bey, bir yandan da kendisi memurluk yapmaktaydı. Nilüfer dergilerinin tam takım koleksiyonu Bursa Müzesi kütüphanesi ile Eski Eserler Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. Nilüfer kapandıktan sonra 1891 yılında bu kez Gündoğdu adlı gazeteyi çıkarmaya başladı. 1902-1911 yıllarında Kırklareli Tahrirat Müdürü olarak çalışması nedeniyle bir süre Bursa’dan uzaklaştı. 9 Eylül 1911 yılında Bursa’da yaşamını yitirmiştir. Bugün bulunmayan Faik Bey Medresesi’nin karşısına gömülmüştür. Besteci İbrahim Vefa ve şair Osman Faiz’in dayısıdır. Bursalı şair Osman Mazlum’un da babasıdır.
Arapça, Farsça ve Fransızcayı çok iyi bilen yazar, liselerde edebiyat öğretmenliği de yapmıştır. Cevdet Kudret, Evamih adlı kitabının yeni harflerle yaptığı basımının girişinde yazar ile ilgili 7-8 sayfalık bir giriş yapmıştır. Burada yazara büyük övgüler düzmüş, ve Türk tiyatrosunun öncüleri arasında görmüştür. Türkçe’nin yabancı sözlerden arınması, Arap harflerinin Türk dili kurallarına göre düzenlenmesi konusunda çalışmalar yaptı. Persenk adlı kitabında, dilde tasfiyeciliği savundu. (Millet-Ali Emiri-Sözlük no.128) Bursa Tiyatrosu’nun kuruluş çalışmalarına katkıda bulundu. Bursa’ya getirilen Tomas Fasulyeciyan’ın topluluğundaki oyunculara diksiyon dersleri verdi. Türk dilinin tüm dillerin kaynağı olduğunu savundu. Bu kitabının fihristini Gündoğdu gazetesinde adı ile yayımladı. Menazir-ül-Letaif adlı komedisini 1885 yılında yayınlamıştır. Yazarın Moliere’den yaptığı bazı çeviri piyesleri de vardır. Bunları matbaasında yayınlamıştır. Ayrıca Ali Şir Nevai’nin Mahkemetü’l-Lugateyn’i çevirip yayımladı. Oğuz Bora’nın Şakir Bey ile ilgili yaptığı ve hizmet içinde kullanılmak üzere az sayıda çoğaltılan araştırması, yazar ile ilgili en ciddi çalışmadır. Yazarın yayınlanan diğer kitapları şunlardır: Sarf-ı Lisan-ı Ademi, fiukufe-Nisar-ı Zeban-i umumi ve Osmani, (B. 1894, Dilbilim) İnatçı Yahut Çöpçatan, (B. 1885) İcab-ı Gurur veyahut İnkılab-ı Muhabbet, (B. 1885) Evhami, (B. 1886, Bu kitap Cevdet Kudret tarafından 1947 yılında yeni harflerle basılmıştır.) Yalan Tükendi, (Bursa 1303/1886; Oyun) Teehhül yahud İlkgöz Ağrısı, (B. 1882, oyun) Zavallı Gilbert yahud Bir Mahkumun Zevcesi, (İst. 1307, Oyun) Kırk Yalan Köse, (B. 1886, Oyun) Teehhül yahut İlk Gökağrısı, (B. 1302/1886, Oyun) Müslüman Nefer (1906)
(Tiyatro Ans. s. 386; K. Özmen, Bir Türk Moliere’i, FDE Yazın ve Dilbilim Arş. Ank. 1982, s. 73-87; T. Alangöl, Feraizcizade Şakir, Türk Dili , 1953, s. 210-215; A. Akgün, Osmanlı Arşiv Belgelerine göre Edebiyatımızın Resmi, Yediiklim, 1992, s. 81-85; BURSALI TAHİR II, s. 412; LARUS 7, s. 24; BRİTANNİCA 15,.s. 506; İ. Yoğurtçuoğlu, Feraizcizade Mehmed Şakir, Alkım Der. 1977, S. 65, s. 21-22; Oğuz Bora, Feraizcizade Mehmed Şakir, Hizmet içi için bir çalışmadır.)
