Engürücük

Adının Engürü'den geldiğini sanıyorum. Anlamı ise Yüce Anka’dır(Ana Tanrıça). Daha sonra küçük anlamına gelen Türkçe "cük" eki almıştır. İlçenin hemen güneyinde, Gemlik'e 4 km uzaklıktadır. Bursa-Gemlik karayolunun üzerindedir. Eski yıllarda Mudanya'ya bağlı bir köy imiş. 1487 yılı tahrir defterinde adı geçen köy, Sultan Mahmud'un eşküncülü mülkü imiş. Daha sonra da kızı Fatma'ya geçen köydeki mülkiyet kalkarak tımara verilmiştir. Fatma Hatun’un köyde bir cami yaptırdığına ilişkin belgelerde bilgi vardır. XV. yüzyılda köyde 32 hane yaşıyordu. 1618 yılında köyde gömülü bulunan Bâli Çelebi'nin çocuklarından Mustafa oğlu Mehmet Efendi'nin Yanıkoğlu Bâli'nin güzel bir konağı varmış. Kurtuluş Savaşı sırasında tümüyle yakılmıştır. 1895 ve 1908 Yıllığı’na göre 118 hane bulunan köyde, 1927 yılında 414, 1990 yılında 1.182, 1997 yılında 1.486 kişi yaşamaktaydı. Köyde bugün sa­dece tarihi bir yağhane kalıntısı ile değirmen vardır. Tarihi cami ile hamam ise 1985 yılında yıkılmıştır. Köy kıyısındaki İsmail Dede adlı yatır, adak yeri olarak kullanılmaktadır. Kabakulak hastalığı için ve çocuğu olmayan kadınlar için şifa getirdiğine inanılmaktadır. Karayolunun geçtiği köprünün bulunduğu yerde, bugün yol üzerinde Engürücük Hanı vardı. 1952 yılında kalıntıları yok edilmiştir. Köy yakınlarında, 1976’lı yıllarda Erzurum, Kars, Muş, Samsun ve Artvin’den gelen ve günümüzde 500 kişinin yaşadığı İstanköy, Engürücük’e bağlı bir mahalle statüsü kazanmıştır. Bir de Sanayi Çarşısı’nın yanında, baraj nedeniyle köyleri boşaltılan Samsunlu göçmenlerce kurulmuş Ataköy vardır. Yerli köyüdür.

Raif Kaplanoğlu