USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Derbend (Pamucak)

İznik ilçesine bağlı bir köy

22-03-2016

Eski adı Pamucak veya Pamucakderbenti olan köy, eskiden İznik yolunu güven altına almak üzere kurulmuştur. Eski bir köydür. İznik ile Yenişehir yolu üzerinde kurulmuştur. Köy halkı, bu yolun güvenliğini sağlamakla görevli derbentçi idiler. Bu nedenle de bazı vergilerden muaf tutulmuştu. Yunus Bey kızı Hatice Sultan’ın vakıf köyü imiş. Daha sonra Fatih tarafından mülklükten çıkarılmış, Sultan Bayezit döneminde tekrar vakfa verilmiştir. Eski bir Rum köyüdür. Ancak, XVI. yüzyıl seyyahlarının tarifine göre Derbent’in Rum değil de, Sırp köyü olduğu anlatılmıştır. Nitekim XII. yüzyılda Bizanslılar’ın, Rumeli’deki Sırpları Türklere karşı tampon bölgeye sürgün ettikleri bilinmektedir. Olasılıkla, Bizanslıların iskân ettikleri bu Sırp köylerinden biridir. XIX. yüzyılda bir Rum köyü olmuştur. Köy ile Karacakaya arasında Kilise deresi, Şaraphane deresi mevkilerinde Bizans devri kalıntıları bulunmaktadır. Ayrıca Yazılıtaş ve Yazılıkaya olarak anılan mevkilerde de kayalara kazılmış yazı ve kabartmalar vardır. Beypınarı ile köy arasında da Evkaya mevkii vardır ki bir kaya mezarıdır. 1895 ve 1908 Yıllığı’na göre Yenişehir ilçesine bağlı olan köyde, o tarihte 184 hane yaşamaktaydı. Kurtuluş Savaşı sırasında köyde konuşlanan Rum milisleri ile çeteler arasında çatışmalar olmuştur. Bu sırada köy de Türk çeteleri tarafından yakılmıştır. Savaş sonunda Rumlar köyü terk etmiş, yerine Yunanistan göçmenleri yerleştirilmiştir. 1927 yılında 451, 1990 yılında 657, 1997 yılında 656 kişi yaşayan köyde eski bir cami vardır. Köyün meydanındaki eski kilise yıkılıp, alan yapılmıştır. Köyde bugün, 1923 yılında, Yunanistan’ın Kılkış kazasının Paprat köyünden gelen göçmenler yaşamaktadır. Köydeki Çingeneler ise İznik’e göç etmiştir. Köyün doğusundaki kayalıklarda, azizlerin kabartmalarından oluşan bir ayin yeri bulunmaktadır.

Raif Kaplanoğlu