Demirboğa

İlçenin kuzeybatısında, Yenişehir'e 12 km uzaklıktadır. 1530 tarihli tahrir defterinde, Timurboğa olarak geçen köye Demirboğaz da denilmektedir. Köylülere göre Demirtaş/Timurtaş olarak da anılmaktaydı. Ancak Yenişehir’de Timurtaş adlı bir başka yerleşim yeri vardı. Tımar ve eşküncülü mülk olan köyde, XVI. yüzyılda 10 hane yaşamaktaydı. Bazı belgelerde köyün Lala Şahin’e ait olduğu görülür. Eski bir köy olan Demirboğa, bir yerli köyüdür. 1895 ve 1908 Yıllığı'na göre 39 haneli olan köyde, 1990 yılında 196, 1997 yılında 312 kişi yaşamaktaydı. Köyün doğusunda Dede Yatırı vardır. Köyün 500 metre batısında Eski Köy olarak anılan mevki ile 1 km doğuda Maltaşı olarak anılan mevkide oldukça yoğun eski yerleşim yeri kalıntısı vardır. 300 metre güneydeki Kuyucaklar mevkiinde de kalıntılara rastlanır. Köydeki tarihi cami yıkılmış, ancak minaresi kalmıştır. Bursa’daki köyler içinde tümüyle kesme taştan yapılmış, tek minare olan bu yapı, çok ufak olup, koruma altına alınması gerekmektedir. Köy içindeki tarihi hamam da kötü durumda olmasına karşın yıkılmamıştır. İstanbullu bir hayırseverin, civarda birçok köyde olduğu gibi, 1936 yılında yaptırdığı ilginç çeşme halen korunmuştur.

Raif Kaplanoğlu