USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Cemal Nadir Güler

Dünyaca ünlü Bursalı karikatürist.

01-10-2015

1882 yılında Bursa’da doğdu. Plastik Sanatçılar ansiklopedisinde 1902 yılında doğduğu yazılıdır. İlk ve orta öğretimini Bilecik ve Bursa’da tamamladı. Bursa’da gençlik yıllarında makinistlik ve tabelacılık yapan Cemal Nadir, bir süre bazı okullarda resim öğretmenliği de yaptı. Cemal Nadir’in ilk karikatürleri Diken adlı mizah dergisinde yayınlandı. Daha sonra ünlü Akbaba adlı mizah dergisinde düzenli karikatürleri yayınlandı. Türkiye’nin ilk modern karikatüristi olarak tarihe geçen Cemal Nadir, 1928 yılında itibaren Akşam ve Cumhuriyet gibi günlük gazetelerde karikatür çizdi. Amca Bey tiplemesi ile ünlendi. Cemal Nadir, 1947 yılında İstanbul’da yaşamını yitirmiştir.

Türkiye’de karikatürün tanınıp sevilmesinde büyük katkıları olan Cemal Nadir’in yarattığı Amca Bey tiplemesi ile ünlenmiştir. Ayrıca Efruz Bey, Akla Kara, Dalkavuk gibi tipler ile günlük olayları, kendine özgü bir biçimde ince bir güldürü-yergi çizgisinde idi. Ünü ülke dışına taşan karikatüristimizin yurt dışında da bazı ödülleri vardır. İstanbul’da Akşam Gazetesi’nin bulunduğu sokağa ölümünden sonra adı verildi. Bursa’da da Kültür Park’ta heykeli dikilmiştir. Sanatçının şu albümleri yayınlamıştır: Amcabey’le Göze, (1932) Karikatür Albümü, (1933) Karikatür Albümü (1939) Ak’la Kara (1940) Dalkavuk, (1943) Seçme Karikatür Albümü, (1944) Harp Zenginleri, (1945) Siyasi Karikatürler, (1946) Amcabey (1946) ve Yüz Karası adlı oyun. (1949, aynı tarihte sahneye konulmuştur.)

(LARUS, C.8, s. 220 F. Taşkıran, Bursalı Üç Karikatürist ve Karikatür Sanatımız, Uludağ Der. 1950, S. 100, s. 10-16; Ölümünün 3. Yılı Nedeniye Uludağ dergisinde yazılar yayınlanmıştır. Ölüm tarihinde ise Uludağ Dergisi Cemal Nadir Özel sayısı çıkarmıştır. Bursa (1948) S. 88 bu sayıda Mümtaz Ergin, Ramiz Gökçe, F.Taşkıran, A.Daver, İ.Çızakça, Ş.Özgür, R.Akbulut, Osman Nabi gibi yazarların yazıları vardır. ; S. Emiroğlu, Cemal Nadir’de Halk Sevgisi ve Ona Dair Bazı Hatıralarım, Uludağ Der. 1950, S. 100, s. 13-16; (TPS, s. 168)

Raif Kaplanoğlu