USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Celal Bayar

Umurbeyli devlet adamı, Türkiye Cumhuriyeti'nin 3. Cumhurbaşkanı.

30-09-2015

1883 yılında Gemlik -Umurbey’de doğdu. Babası öğretmen Abdullah Fehmi olup Bulgaristan göçmenidir. İlk öğrenimini Umurbey’de tamamlayan Bayar, bir Fransız okulundan dersler alarak kendini yetiştirmeye çalıştı. Bir süre Gemlik Rejisi, Ziraat Bankası ve bir yabancı bankanın memurluklarında çalıştı. Genç yaşlarda siyasete atıldı. İttihat ve Terakki’ye girerek önemli görevlerde bulundu. Bu derneğin çıkardığı Halka Doğru adlı derginin sorumlu yönetmeni oldu, yazılar yazdı. Kurtuluş Savaşı sırasında Galip Hoca lakabıyla, özellikle Ege’deki köyleri tek tek gezerek direnişin örgütlenmesinde katkıda bulundu. 1920 yılında, Son Osmanlı Meclisi’ne Saruhan Milletvekili olarak seçildi. Kurtuluş Savaşı’nda büyük yararlılıkları olan Bayar’ın Kurtuluş’tan sonraki katkıları çok daha fazladır. Yeni Cumhuriyet’in ekonomisi  adeta ondan sorulurdu. İş Bankası’nı kurup ilk Genel Müdürlüğü’nü yaptı. 1932 yılında Ekonomi Bakanı olan Bayar, 1937’de Başbakan oldu. 1939 yılında bu görevinden ayrılan Bayar, daha sonra Demokrat Parti hareketi içinde yer alıp, 1946 yılında Demokrat Parti’nin kurulması ile Türkiye’yi yeni bir ortama soktu. Çok partili sisteme geçilmesinde katkısı oldu. 1950 yılında Demokrat Parti’nin iktidara gelmesinden sonra Türkiye’nin üçüncü Cumhurbaşkanı oldu. 1960 Askeri Yönetimi ile yargılanıp idam cezası verilmesine karşın, cezası hapse dönüştürülmüştür. 1964 yılında cezaevinden çıkan Bayar, daha sonra da siyasetle yakından ilgilendi. 1986 yılında 103 yaşında yaşamını yitiren Bayar’ın köyünde görkemli bir Anıtmezarı vardır.

Köyündeki evi, 1970 yılında özel eşyalarından oluşan bir müzeye çevrilmiştir. Bayar’ın anıları kitaplaşmıştır: Celal Bayar’ın Söylev ve Demeçleri, (1921-1928)(Ank.1938) Celal Bayar Diyor ki, (1920-1950) (1951) Celal Bayar’ın Söylev ve Demeçleri, (1933-35)(Dış Politika) Atatürk’ten Hatıralar, (İst. 1955) C.Bayar’ın Söylev ve Demeçleri, (1946-1950)(Ank.1956) Ben de Yazdım, (8 cilt)(İst. 1956-1972) Atatürk’ün Metodolojisi ve Günümüz, (İst.1969) Başvekilim Adnan Menderes (İ.Bozdağ ile, İst. 1986)

(Ziya Şakir, Celal Bayar, İst.1952; 100 Yaşında Celal Bayar’a Armağan, İst. 1982; B. Akşit, Kısaca Celal Bayar, İst. 1987; M.R. Ogan, Şeriatı Yaşatmak Celal Bayar’ın Haddine mi?, SR, II/39(1949)s. 217-22) Eşref Edip, Celal Bayar Gladiston’dan mı İlham aldı?, II/39 (1949) s. 220-222; M.Raif Ogan, Bayar’ın Bursa Nutkunda Karanlık Bırakılan Laiklik Mevzuu, II/47,(1949)s. 341-9; İ. Bozdağ, - Cemal Kutay, Celal Bayar, Ty. S. 122)