USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Bursa’da ipek fabrikaları

Bursa’da üretilen zarif kumaşların yanında “Selimiye” adıyla çiçekli bir tür kumaş üretilir ki, Sultan Selim zamanında üretilmeye başlandığı için bu adı almıştı. 1905 yılına gelindiğinde iplik ithalatı düzeyi 245.000 kg’a ulaşmıştı.

23-02-2016

20. yüzyılın başlarında gelen ipliğin üçte biri dokunup kumaş olarak şehir dışına satılıyor, geri kalan iplikten ise Bursa’da tüketilmek üzere kumaş dokunuyordu. Birçok dokumacı, pamuk ve ipekten ünlü Bursa havlusu üretiyor, ithal edilen ipliğin önemli bir bölümü ipekli-pamuklu ürünlerin imalatında kullanılıyordu. 1895 yılında ise fabrika sayısı 41’e, boyahane sayısı 17’ye çıkmıştı. Bu tarihte 4.000 kg kuru koza, ipeğe çevrilmekteydi.

1880 yılında Mari de Launay’a göre Bursa'da, 100'den fazla ipek fabrikası olup bu fabrikaların çoğunda 40-60 çıkrığı vardı: “Bu hesaba göre Bursa fabrikalarında tahminen 5 bin çıkrık vardı. Bunlardan başka Bursa'da ipek sarma zanaatı o kadar ilerlemiştir ki, 10 hanede bir kaç çıkrığı bulunmakta ve bunların her biri ipek üretmekteydi. Fabrika-i Hümayun’dan sonra Bursa’nın ikinci büyük fabrikası Mösyö Brotte'un fabrikasıydı.”

1877 yılında yalnız Bursa'da 3.133.845 kg yaş kozanın 634.000 kg ipek Avrupa'ya gönderilmişti. Bursa ipekleri o kadar ünlenip o kadar üretim artmıştır ki Ticaret Odası, üyelerinin Java Adası’na mâl satmak için bile duyuru yapıldığını görülür.

1907 yılında Bursa’da 44 ipek fabrikası ile 47 böceklik olup 44 fabrikada toplam 2.365 mancınık bulunmaktaydı. Bursa’daki tezgâhlardan; 600’ü havlu, 700’ü kumaş ve krep, 200’ü bürümcek ve gömleklik bez, 60’ı da futa ve keyfiye tezgâhıydı. Paris ve Viyana'nın 1867 ve 1873 yıllarındaki fuarlardan sonra Fransa ve Avusturya'ya dahi Bursa'dan kaliteli ipek ihracatı başlamıştı. İngiltere'ye ihracat ise o zamanlar çok ünlüydü.

Raif Kaplanoğlu