USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Bursa evlerinin içinde ne vardı?

Orta halli bir Bursa evinin içi, sade ve mütevazi döşenmekteydi. Bu ahşap evlerde fazla eşya bulunmaz; yatmak için yayılan, sabah yüklüğe kaldırılan yatak ve yorgan, halı ve kilim, namaz seccadesi, soba ve mandaldan başka, ortada pek eşya yoktu.

23-02-2016

Oturma odasında, duvar kenarlarında sedir ve minderler olup, değerli halılar duvarlara asılırdı. Möble olarak fazla bir eşya görülmezdi. Nitekim 16-17. yüzyıl belgelerine göre Bursa evlerindeki eşyalar son derece sade olduğu görülmekte. Örneğin ev döşemelerinde yere sergi olarak kilim, seccade, kaliçe, keçe, hasır kullanılmaktaydı. Küçük halı ve seccadelere kaliçe denilmekteydi. Halılar hasır örtüler üstüne konulur, sıcak aylarda serinlemek için halılar dürülüp kaldırılır, yerlere yeni ve sık örülmüş hasırlar serilirdi. Ev döşemesinde sedirlerin üzerinde kullanılan ve yere dizilen döşeme malzemesi ise minderlerdi. Sade minderler yanında münakkaş minder yüzlerine de sıkça rastlanılmakta. Döşeme olarak kullanılan diğer bir malzeme ise, iskemle yerine kullanılan yuvarlak yastıklardı ki bunlara “balin” denilmekteydi. Bunlar genellikle kadife yüzlü olmakla beraber minderler gibi münakkaş yüzleri olanlar da vardı. 16. yüzyıl Bursa’sında yatak takımları, döşek, pişter, çarşaf, şilte, yastık ve yorgandan oluşmaktaydı. Yataklar geceleri serilir, gündüzleri toplanıp yüklüklerde korunurdu. Bu durum, son 30-40 yıla kadar da sürmüştü. Pişter, döşek, yatak anlamına gelmekteydi. Pişter ve döşeklerde tercih edilen kumaş kadifeydi. Yorganın ise yemeni yorgan ve yeşil hatime yorgan adıyla iki çeşidi vardı. Yastıklar da iki amaçla kullanılmaktaydı. Bunların yüz yastığı denilen çeşidi yatakta kullanılıp yumuşaktı. Diğeri ise balin gibi oturmak veya üzerine yaslanmak için kullanılan münakkaş yastıklardı. Bu yastıklar ev döşemeleri arasında yer almaktaydı. Bursa’da kadife yorgan, yatak, minder, döşek yüzleri içinde tercih edilen bir kumaş türü olmuştu. Ev döşemesinde kullanılan kadifelere arşın kadife denirdi. Arşın denilen kumaşlar altın, gümüş ve ibrişim ile dokunurdu. Böyle işlenen kumaşlara ibrişim denilirdi. Mobilyalık kadifeler daima bir kaç renkten ve nakışlı olarak dokunmuştu. (Aslan 2006)

Bursa evlerinde makrame, peşkir, futa gibi hamam takımları da bulunurdu. Hamam kesesi, hamam döşemesi, hamam tası, hamam kültürüne ait eşyalardan bir kaçıydı. Bir iş yaparken bele bağlanan veya hamamda kullanılan ipek peştamallara futa denilmekteydi. Makrame ise dört kösesi simle işlenmiş ketenden veya bürümcükten yapılmış bir örtüydü. Başa ve dizlere örtüldüğü gibi abdest aldıktan sonra el ve yüzün silindiği bir çeşit islemeli peşkir olarak kullanılmaktaydı. (Aslan 2006)

Aksam olduğu zaman evler kandil, fener ve çırağ gibi aydınlatma malzemesi ile aydınlatılmaktaydı. Ev eşyaları içinde en önemli bir yere sahip olanlardan biri de dönemin kitaplardı. Tereke kayıtlarında, kuran çok mevlit ve Muhammediye vardı.

Raif Kaplanoğlu