Burcun

İlçenin batısında, Yenişehir'e 22 km uzaklıktadır. Kadı sicillerinde, Burçunlu şekliyle geçer. Kocadere’nin doğu kıyısındadır. Köyde eski bir kale/burç olduğu için bu adı almıştır. Yalnız bugün kalenin bulunduğu alanda, yok denecek kadar az kalıntı kalmıştır. Emir Sultan’ın vakıf köyüdür. Eski kayıt­lara göre daha önce Bursa'ya bağlı idi. Köy, Katranlıbel Geçidini korumak için derbentçi kaydedilmiş olup, köylüler avarız vergilerinden muaf tutul­muştur. Gerçekten köy, Yalova yakınlarındaki Samanlı iskelesi ile Gürle, Sölöz istikametinden Bursa’ya ulaşan tarihi yol üzerindedir. Köy yakınlarında Roma kaldırımlarının izleri görülebilir. Bir belgeye göre, 1814 yılında bu ayrıcalıkları ellerinden alınmaya kalkınca köylüler itiraz etmişlerdir. 1895 ve 1908 Yıllığı’na göre 67 hane bulunan köyde 1927 yılında 318, 1990 yılında 407, 1997 yılında 356 kişi yaşamaktaydı. Yerli köyüdür. Köyde sulama amaçlı bir gölet vardır. Önceleri köyün güneyindeki Bataklık mevkiinde bulunan sazlardan hasır yapılırdı.

Raif Kaplanoğlu