Bassilinopolis

Olasılıkla Orhangazi'de kurulan bu kent, birçok belgede yer almaktadır. Orhangazi-Çeltikçi-Gölyaka köyleri arasında oldukça geniş alanda antik kalıntılar bulunmaktadır. Suların çekilmesi ile İznik Gölü’nün batısında, gölden Gemlik Körfezi'ne akan derenin ağzında çok eski antik bir iskele ortaya çıkmıştır. Bu iskele çevresinde de oldukça geniş ve dağınık olarak antik yerleşim kalıntıları vardır. Bassilinopolis kenti olasılıkla bu mevkide idi. Roma İmparatoru Julianus’un annesi, Julius Constantius’un ikinci eşi olan prenses Basilina tarafından kurulmuştur. 365 yılında da kent statüsüne yükseltilmiştir. Adına da bu prensesin onuruna Bassilinopolis denilmiştir. 451 tarihli Kadıköy/Khalkedon Kilise Meclisi'nde bu kent, Nikomedia/İzmit ve Nikaia/İznik metropolitleri tarafından kapışma konusu olmuştur. Kentle ilgili bilgilere, XI. yüzyıldan sonra rastlanmaz. Kaynaklarda yok olan kentler arasında sayılır. Birden yok olmasında özellikle depremin etkili olduğu kadar, gölün su düzeyinin yükselmesinin de etkili olduğu sanılmaktadır.

Raif Kaplanoğlu