Alaşar (Alişar)

Bugün merkez Osmangazi ilçesine bağlı bir mahalledir. Mahalle aslında çok eski bir köy olup, 1987 yılında Belediye sınırları içine alınıp mahalle olmuştur. Daha önce, Demirtaş bucağına bağlı idi. Adı Alişar veya Alişir olarak da söy­lenir. Demirtaş köyü sapağından 1 km uzakta, çok eski bir köydür. Köyün adı, Bursa’nın ünlü dervişlerinden Ali Şir Dede’den veya Alaşar suyundan gelmiştir. 1530 tarihli tahrir defterinde yaralan köy, Bursa'daki Manastır Medresesi’ne vakfedilmiştir. Manastır Medresesi de Orhan Bey’in vakfıdır. Kadı sicillerine ve 1912 yılında yayınlanan Hüdavendigâr gazetesine göre de, Orhan Gazi’nin vakıf köyüdür. Köyün geliri Manastır Medresesi’ne harcanmaktaymış. XVI. yüzyılda mahallede 30 civarında hane yaşamaktaydı. Köyde çoğunlukla çeltik ekimi yapılmaktaymış. Köy civarında Akçakoyunlular aşireti varmıştır. 1792 tarihli kadı sicillerinde bu köyden söz edilir. 1895 ve 1908 Yıllığı’na göre ise 51 hane bulunan köyde, eski bir mescit vardı. Kurtuluş Savaşı'nda, Rum ve Ermeni çeteleri tarafından kuşatılarak tahrip edilmiştir. Bu konuda Bursa Valiliği'ne yazılan 26 Temmuz 1919 tarihli rapora göre köyde çok sayıda kişi öldürülüp, yaralanmış veya malları alınmıştır. Yerli köyü olup, köyde fazla yabancı yoktur. Dalak Dede adında bir adak yeri vardır. Karnı ağrıyanlar burada temsili olarak dalağı kesilir gibi yapılıp, bir dut çubuğu kesilince karın ağrısının geçtiğine inanılmaktadır. (BOA. Temettuât Defterleri, no.7514)

Raif Kaplanoğlu