USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Ahmedi Dai

Bursalı ünlü divan şairi ve tıp yazarı.

25-08-2015

Babasının adı İbrahim, dedesinin adı Mehmet’tir. Aslen Germiyenli’dir. Kardeşler Savaşı sırasında Bursa’ya gelen şair, Bursa ve çevresinde kadılık yaptığı sanılıyor. Şairin ilk önce Emir Süleyman, sonra da Çelebi Mehmed’in koruması altına girdiği sanılıyor. Çelebi Mehmed’in oğlu Sultan II. Murad’a da hocalık yaptığı anlaşılıyor. Sonra da Sultan II. Murad’ın korumasına giren şair, 833/1430 yıllarında öldüğü tahmin ediliyor. Gömütü, adıyla anılan camisinin haziresindedir. Künhü’l-Ahbar’da, Fatih devri şairleri arasında ikinci bir Bursalı Dai’den söz etmektedir. Bir de ikiliği yer alan bu şair hakkında fazla bir bilgi yoktur.

Bursa’da 868/1463 yılından beri Ahmed Dai Mahallesi vardır. Bugün Dayıoğlu Hamamı ve karşısındaki camiyi şair yaptırmıştır. Dayıoğlu, Dai-oğlu’ndan galattır. Yazarın bilinen kitapları şunlardır: Tercüme-i Tefsir-i Ebü’l-Leys es-Semerkandi, (İ.Ü. TY. n.8248) Miftah’ül Cene, (Bursa YABEK G.236) Tercüme-i Eşkal-i Nasir-i Tusi, (Süleymaniye Ktp. Laleli, no.2735) Tercüme-i Tabirname, (Süleymaniye-Hekimoğlu Ktp. no.588) Tercüme-i Tezkiret ül- Evliya, (Süleymaniye Ktp. Serez. No. 1800) Teressül, (Manisa Halk Ktp. M. n.1856/3) Çengname (veya Ferahname), (Bu da Ertaylan tarafından yayınlanmıştır.) Tercüme-i Tıbb-ı Nebevi, (İ.Ü. Tıp Tarihi Ktp. n.90) Vesiletü’l-mülük fi ehl-i Sülük, (Süleymaniye Ktp. Pertevniyal no. 438 s. 122-235) Camanname (veya Camasname), (İ.Ü. Ed. Fak. Ktp seminer Ktp. no.4028) Ukuudü’l-Cevahir (Süleymaniye Ktp. Bağdatlı Vehbi, no.1949) Farsça Divan’ı Bursa’da vardır. (Bursa YABEK O.1196) Türkçe Divan’ı da vardır. (Bu divan 1957 yılında Ertaylan tarafından yayınlanmıştır.)

Şairin bir ikiliği şöyledir:

“Gözüm hiç gördüğün var mı be-hakk-ı sure-i Taha

  Benüm yarim gibi fitne benim gönlüm gibi şeyda”

(LATİFİ, s. 103-105; SEHİ BEY, s. 113; NÜZHET(1931)I, s. 94,117; M. Kaplan, Ahmed Dai’nin Vesiyyet-i Nuşirevan Tercümesi, İsm. Edb. Der. 1992, s. 19; F. Timurtaş, Ahmet Dai ve Eserleri’nin Türk Dili ve Edebiyatındaki Yeri, Türk Dili III. S. 31, Ank. 1954, s. 426-430; G.A. Tekin, Ahmed Dai, Cengname, Haverd Ünv. 1992; KÜTÜK I, s. 55; KÜNHÜ’L-AHBAR, s.106, 136 (Diğer Dai); SİCİLİ OSMANİ, s. I-190; HAMMER, s. 187; KOYUNLUOĞLU, s. 166,201; VAKIFLAR  III. s. 7; BAYKAL  s. 126; AYVERDİ III. (1973) s. 65; ; GÜLDESTE s. 120; YADİGARI fiEMSİ (1914) s. 75; İ.H. Ertaylan, Ahmed Dai Hayatı ve Eserleri, İst.1952;  İ.Ç. Derdiyok. Ahmed Dai’nin Terasül’ü, Tarih Toplum Der. 1994, s. 156; )