1839 yılında Bursa’da doğdu. Katırcıoğlu ailesindendir. Bursa Askeri Lisesi’ni bitirdi. Daha sonra Harp Okulu ve Harp Akademisi’nden mezun oldu. Hersek ve Karadağ savaşlarına katıldı. Balkanlarda yapılan savaşlar ile Erzurum yöresinde yapılan savaşlara da katılan Muhtar Paşa, 1877-78 Osmanlı Rus Savaşında önemli başarılar elde etti. Bu nedenle Sultan II. Abdülhamid tarafından kendisine Gazi unvanı verildi. Erkanı Milli Savunma (Harbiye) Bakanı oldu. II. Meşrutiyet’ten sonra emekli oldu. 1912 yılında Sadrazam oldu. Dört ay süren Sadrazamlığından sonra görevinden ayrılmıştır. 1918 yılında yaşamını yitirmiştir. Gömütü, Fatih Camii avlusundadır.
40 kadar savaşa katılan Paşa’nın anılarının bir bölümü Sergüzeşt-i Hayatımın Cildi-i Sanisi (İst. 1912, vb.) adıyla yayınlanmıştır. Bu kitabın Tarih Vakfı yayınlarından yeni harfli basımı çıkmıştır. Paşa’nın ayrıca, askerlik, coğrafya, matematik, astronomi ve takvimle ilgili çalışmaları da vardır. 1284 Rus Muharebesi (İst. 1910) Bir Arıza, (İst. 1916) Islıhat-ı Takvim, (Mısır 1890) Takvim’üs-sinin, (ty) Takvimü’l-Sal, (İst. 1910) Takvim-i Mali, (ty) Riyazü’l-muhtar mir’atü’l-mikal ve’l-edvar, (2 cilt, Bulak, 1303/1887) El Basita Risalesi, (İst. 1866 vb.) Serairü’l-Kuran, (İst. 1918) Prut Seferi, (İst. 1914) Devlet-i A’li-Osmaniye’de Tarihi İktisadi Nasıl Olmalıdır, (İst.1328/1912) adlı basılmış kitapları vardır.
(O. Bayrak, s. 22)
