Mustafa Emre ÖZGEN / bursa.com
Türkiye son yıllarda engellilere yönelik çalışmalar gerçekleştirilse de bu bireyler sosyal hayatta bir takım zorluklarla karşılaşmaya devam ediyor. Fiziki olanaklar iyileştirilmesine rağmen engellilere yönelik olumsuz bakış açılarına sahip kişiler, çok daha büyük problemlere neden olabiliyor.
Kas rahatsızlığına sahip Canan Baygın, ülkemizdeki binlerce engelli yurttaştan biri. Baygın, rahatsızlığına yenilerek kendini toplumdan dışlamak yerine daha aktif bir hayat sürmüş. Genç yaşlardan itibaren sivil toplum kuruluşları içinde çalışan Canan Baygın, üç yıldır başkanlığını yürüttüğü ENKADER ile gerek Bursa içinde gerekse farklı illerde sayısız kişiye yardımcı olmuş.
Canan Hanım, sivil toplum faaliyetlerine nasıl başladınız?
Engelli Kadınlar Derneği Yönetim Kurulu Başkanıyım. Üç yıldan beri başkanlık görevini yürütüyorum. Öncesinde çeşitli engelli sivil toplum kuruluşlarında 15 yıl çalıştım. Kas Hastalıkları Derneği, Kent Konseyi, Engelliler Kültür Sanat Derneği gibi kuruluşlarda bulundum.
“SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
ENGELL KADINLARI TANIMIYOR”
ENKADER nasıl kuruldu? Neden böyle bir derneğe ihtiyaç duyuldu?
Yaşadığımız bazı problemler nedeniyle ENKADER’i kurma gereksinimi duyduk. Çeşitli nedenlerle başvurduğumuz kadın STK’larında beklediğimiz ilgiyi göremedik. Kadın kimliğimiz değil, engelli kimliğimiz dikkate alınıyordu. Engelli olmak, kadın ve erkeğin yanı sıra üçüncü bir cins gibi algılanıyordu. STK’lar kadınları tanıdıklarını iddia etseler de engelli kadınlara yönelik çalışmalar gerçekleştirmiyorlardı. ENKADER’i kurduğumuzdan beri takp ediyoruz, gelişme göremiyoruz. Geçtiğimiz yıl bakımevleri ve rehabilitasyon merkezlerinde tacize, tecavüze uğrayan kadınlar için yaptığımız eyleme derneklerden kimse gelmedi.
Yalnızca Bursa’da mı faaliyet gösteriyorsunuz?
Bursa merkezli bir derneğiz,fakat farklı illerden talep geldiğinde ulaşmaya çalışıyoruz. Dernekte 200’ü aşkın üye var. 150’si buradan, diğerleri ise farklı illerden. Arkadaşlarımız bulundukları illerde ENKADER’in temsilciliğini yapıyorlar.
Geçen yıl Batman’dan engelli bir kadın bize ulaştı. 23 yaşında. Ailesi 65 yaşında biri ile evlendirmek istiyormuş. Bir bacağı kısaymış. Batman valiliğine ulaştık, emniyet genç arkadaşı aldı. Sığınma evine yerleştirildi. Batman’dan Diyarbakır’a getirildikten sonra orada çalışmaya ve yaşamaya başladı. Ayrıca Muş’taki engellilere yardımda bulunduk. Tekerlekli sandalye gönderdik.
“İLÇELERDEKİ ENGELLİLER
ZOR KOŞULLARDA”
Sokakta rahat edebiliyor musunuz?
Çalışıyorum. Kendi ayaklarım üzerinde duruyorum. Anneyim, çocuğuma bakabiliyorum. Buna karşın engeli olmayan bireyler bizlere daha fazla saldırabiliyor ve bizleri dışlayabiliyorlar.
Kentimizdeki engelli kadınların sokağa çıkabilmeleri gerekiyordu. Biz ne kadar haklarımızın mücadelesini versek de sokağa çıkamadıkça bir işe yaramayacak. Çoğu ile göre Bursa iyi bir noktada. İlçelerdeki kadınlar ise merkezdekiler kadar şanslı değil. İlçelerde sosyalleşme alanı yok. Kurs, etkinlik olmalı ki kadınlar sosyalleşebilsin.
Engelli kadınlar günlük yaşamda ne gibi zorluklarla kaşılaşıyor?
Ekipman yetersizliği nedeniyle bazı hastalıkların tanıları geç yapılan kadınlar, engelleri nedeniyle hastalıkları nedeniyle hayatlarını kaybediyor. Engelli kadınlar sığınma evlerine alınmıyor. Bakımevi özbakımlarını yapabilen engelli kadınları kabul etmiyor, sığınma evleri de engelli olduğu için kadınları kabul etmiyor. Girişimlerimiz ile Bursa’daki kadın sığınma evi engellilere tamamen uygun hale getirildi. Bursa’daki sığınma evinde iyileştirme yapıldı ve engelli kadınlara uygun hale getirildi.
Neler yaptınız? Ne gibi projeleriniz var?
Zübeyde Hanım Doğumevi’nde engelli kadınlara yönelik muayene ünitesi kurulmasını sağladık. Poliklinik, doğumhane ve yatan hasta odasında ekipmanlar sağlandı. Personel eğitimleri gerçekleştirildi. Görme engelliler için dökümanlar uygun alfabe ile yazıldı. İşitme engelliler için resimli formlar hazırlandı. Acil yardım butonları yatak başında oluyordu. Yere düşen bir hasta butona ulaşamıyordu. Biz bunu madalyon şeklinde yaptık ve internet ağı ile destekledik. Hastanenin neresinde olursa olsun acil çağrı butonuna basan hastanın konum bilgisi ilgili yere gidiyor. Proje maliyetlerinin bir kısmını biz derneğe yapılan bağışlarla karşıladık bir kısmını ise Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği karşıladı.
“ENGELLİ KADINLARIN
HAYALLERİNİ GERÇEKLEŞTİRDİK”
Engelli kadın koromuz var. Üç yıldan beri devam ediyor. 8 Mart Dünya Kadınlar Günlerinde konserler verdik. Engelli kadınların aile olabileceklerini göstermek için sembolik düğünler yaptık. Beyaz Hayaller projesi ile engelli oldukları için evlendirilmemiş ve bu hevesleri içlerinde kalmış kadınlara gelinlik giydirdik. Son projelerimizde otizm rahatsızlığı bulunan kadınlara ağırlık verdik. Önümüzdeki projelerden biri de cezaevindeki engelli kadınlara yönelik olacak. Cezaevine giren engellilerin maaşları kesiliyor. Aileleri de yoksa kaderleri ile baş başa kalıyorlar. Maalesef engelli olmak demek, masraf demek…
“ENGELLİLER İÇİN UYGUN KUAFÖR”
Ses getiren geçmiş projelerimizden biri engelli kadınlara yönelik düzenlediğimiz kuaför oldu. Bütün kuaförlerde saç yıkama lavabosu ile koltuk bitişiktir. Engelliler oraya yetişemez ve saçını yıkatamaz. Bizim amacımız insanları rencide etmeden o hizmete ulaşmasını sağlamak. Engelli bir kadın karga tulumba o koltuğa yerleştiriliyorsa bu hoş değildir. Ahlaki de değildir. Gerekli kuaför ekipmanlarını ben tasarladım. Bir firma da sponsor oldu bize. Gerekli malzemeleri hazırladı ve bize hediye etti. Sönmez İş Sarayı bitişiğindeki Pırlanta Bayan Kuaförü engelli kadınlara uygun bir kuaför haline geldi. Şartları eşitlemek istiyoruz.
Çeşitli derneklerle iletişim halindeyiz. Engelli dernekleri ile sorunlarımız ortak. Peki çözümlerimiz neden ortak olmasın? Tek başımıza yeterli olmadığımız noktada birlikte çok daha fazla iş yapabiliriz.
Dernek binanız var mı?
Bursa Büyükşehir Belediyesi bize yer verdi. Dernek lokalimiz hazırlanıyor. Çarşamba’daki valiliğin yakınında iki katlı bir bina kiraladık. Alt kat toplanma, üst kat ofis olacak. Kurslar, seminerler orada yapılacak.
“ENGELLİ KADINLAR
EVLERİNDEN ÇIKSINLAR”
Bursa engelli kadınlar için gelişmiş bir kent. ENKADER de Bursalı engelli kadınlar için bir şans olmaya çalışıyor. Pek çok kazanım sağladık. Kadınlar evlerinden çıksınlar. Aileleri baskı uyguluyorsa bize ulaşsınlar. Bir kadının hürriyeti elinden alınamaz. Ayrıca ekiplerimiz onları evlerinden etkinliklere getirip götürüyor. Sokaklar engelli kadınlar için daha güvenli. Seslerini daha kolay duyurabilirler.
