Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Necmi Aksoy ile Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Biyoloji Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat’ın birlikte yaptıkları araştırmalar, bilim dünyasına yeni bir odunsu bitki kazandırdı.
Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat; Şırnak ve Silopi ilçe merkezleri arasında yer alan Cudi Dağı’nda 2013-2014 yılları arasında floristik arazi çalışmaları esnasında, bir çalı taksonuna ait örnekleri topladı. Fırat, toplamış olduğu bu örnekleri Düzce Üniversitesi Öğretim Üyesi, Odunsu Taksonlar Uzmanı Prof. Dr. Necmi Aksoy ile DUOF Herbaryumu’nda (Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Herbaryumu) ve diğer ulusal ve uluslararası herbaryumlarda inceledi. İki bilim insanının yaptıkları bu incelemeler sonucunda, bu bitkinin bilim dünyası için yeni bir odunsu bitki türü olduğu tespit edildi.
Gerçekleştirilen bu başarılı çalışma sonucunda açıklamalarda bulunan Odunsu Taksonlar Uzmanı Prof. Dr. Necmi Aksoy, “Yeni çalı türü, gülgiller (Rosaceae) familyasından İspirya (Spiraea sp.) cinsine ait olup, dünyada doğal olarak yetişen 100 tane türü bulunmaktadır. Türkiye’de ise bu cinse ait iki tane tür biliniyordu. Bu türlerden biri Doğu Anadolu’da yayılış gösteriyor, diğeri ise Doğu Anadolu, Karadeniz ve İç Anadolu’da yayılış göstermektedir. Bunlar bilinen orman altı ve orman içi açıklıklarındaki bitkilerdendir. Bundan dolayı, odunsu bitki taksondan yeni tür bulmak çok zordur. Yeni çalı türünün keşfedilmesi ülkemizin biyoçeşitliliği zenginliğini göstermesi açısından oldukça önemlidir. Yaptığımız bu araştırmayla 2 diye bilinen bu odunsu bitki türünün 3 olduğunu tespit etmiş olduk” şeklinde konuştu.
Yeni bulunan çalı taksonunu; yayılışını yaptığı, Cudi Dağı’nın adını vererek; ‘Spiraea cudidaghense Fırat & N. Aksoy’ ismiyle bilim dünyasına kazandırdıklarını belirten Prof. Dr. Aksoy, bu çalı türünün uzun süre çiçekli kalması ve her zaman yeşil görünmesi nedeniyle park ve bahçelerde süs bitkisi olarak kullanım potansiyelinin olduğunu söyledi. Sadece Cudi Dağı’nda belli bölgelerde yayılış gösteren endemik bir bitki olduğunu ifade eden Düzce Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necmi Aksoy, Cudi Dağı’nın; iç taraftaki vadilerde ve dağlık alanlardaki; açıklık ve yamaçlarda yetiştiğini dile getirdi. Kendisine en yakın bitki taksonunun ise; Güney Batı Asya’da yayılışını yapan, Spiraea pilosa’yakın olduğunu; Türkiye’nin Cudi Dağı’nın bulunduğu Güneydoğu Anadolu Dağları ile İran’ın Zağros Dağları üzerinden, bu bitkinin yayılışını yaptığını belirten Aksoy, Afganistan ve Pakistan’daki dağlık bölge ile floristik bağlantısı bulunduğunu sözlerine ekledi.
Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Necmi Aksoy ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Biyoloji Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat’ın yaptıkları bu çalışma, Çin Halk Cumhuriyeti’nde orman ürünleri üzerine yayın yapan ve uluslararası prestije sahip ’Journal of Forestry Research’ dergisinde yayınlandı.
(Ali Yıldız/İHA)
